Trong xu thế chuyển đổi số mạnh mẽ của quốc gia, khái niệm “định danh điện tử” ngày càng trở nên quen thuộc. Đây là một bước tiến quan trọng, hứa hẹn sẽ thay đổi hoàn toàn cách chúng ta thực hiện các giao dịch. Và tương tác với các cơ quan nhà nước cũng như trong đời sống hàng ngày. Vậy thực chất định danh điện tử là gì và nó mang lại những lợi ích cụ thể nào cho người dân? Việc đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử không chỉ là một xu hướng. Mà còn là một kỹ năng cần thiết của mỗi công dân trong kỷ nguyên số. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, giúp bạn hiểu rõ bản chất của định danh điện tử.
Giải Thích Chi Tiết: Định Danh Điện Tử Là Gì?
Để có một cái nhìn đúng đắn, chúng ta cần tìm hiểu về định nghĩa và các khái niệm liên quan.
1. Định Nghĩa Theo Nghị Định 59/2022/NĐ-CP
Vậy, câu trả lời cốt lõi cho định danh điện tử là gì? Theo quy định tại Khoản 3, Điều 3 của Nghị định 59/2022/NĐ-CP. Định danh điện tử là hoạt động đăng ký, đối soát, tạo lập và gắn danh tính điện tử. Nó được gắn với chủ thể danh tính điện tử, ở đây là công dân Việt Nam. Nói một cách đơn giản hơn, đây là quá trình Nhà nước (cụ thể là Bộ Công an) xác thực thông tin. Của bạn trong đời thực và tạo ra một “phiên bản số” của bạn trên môi trường mạng. “Phiên bản số” này có giá trị pháp lý tương đương với các giấy tờ vật lý.
Danh tính điện tử của công dân Việt Nam sẽ bao gồm các thông tin sau:
- Thông tin cá nhân: Số định danh cá nhân (số Căn cước công dân), họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính.
- Thông tin sinh trắc học: Ảnh chân dung và vân tay.
Tất cả các thông tin này được quản lý và xác thực dựa trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Cùng với đó là Cơ sở dữ liệu căn cước công dân và Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh. Đảm bảo tính duy nhất, chính xác và an toàn cho danh tính của mỗi công dân.
2. Tài Khoản Định Danh Điện Tử và Ứng Dụng VNeID
Để người dân có thể sử dụng danh tính điện tử của mình, Bộ Công an đã xây dựng hai thành phần chính.
- Tài khoản định danh điện tử:
- – Đây là tập hợp gồm tên đăng nhập (chính là số định danh cá nhân của công dân). Mật khẩu hoặc một hình thức xác thực khác được tạo lập bởi hệ thống của Bộ Công an.
- – Mỗi công dân sẽ có một tài khoản duy nhất, không thể trùng lặp.
- Ứng dụng Định danh điện tử Quốc gia – VNeID:
- – Đây là ứng dụng trên thiết bị di động (smartphone) do Bộ Công an phát triển.
- – VNeID là công cụ để người dân quản lý và sử dụng tài khoản định danh điện tử của mình. Để thực hiện các giao dịch, các thủ tục hành chính công trên môi trường điện tử.
Hiểu một cách đơn giản, tài khoản định danh điện tử là “chứng minh thư số” của bạn. Và ứng dụng VNeID chính là “chiếc ví” chứa chứng minh thư số đó cùng nhiều giấy tờ khác. Đây là một phần quan trọng khi tìm hiểu về định danh điện tử là gì.
Phân Loại và Quyền Lợi Của Các Mức Độ Định Danh Điện Tử – Định danh điện tử là gì
Tài khoản định danh điện tử được phân thành hai mức độ chính với các quyền lợi và cách đăng ký khác nhau.
1. Tài Khoản Định Danh Điện Tử Mức 1 là gì
Đây là mức độ định danh cơ bản nhất mà người dân có thể tự đăng ký trực tuyến.
- Thông tin bao gồm:
- – Các thông tin cá nhân cơ bản: Số định danh cá nhân, họ tên, ngày sinh, giới tính.
- – Ảnh chân dung đã được đối soát, xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
- – **Không bao gồm** thông tin sinh trắc học về vân tay.
- Giá trị sử dụng:
- – Tài khoản mức 1 có giá trị chứng minh các thông tin cá nhân cơ bản. Trong các hoạt động, giao dịch điện tử không yêu cầu xác thực ở mức độ cao.
- – Nó chủ yếu phục vụ các tiện ích như đọc báo, khai báo y tế (trước đây). Hay sử dụng một số dịch vụ công trực tuyến ở mức độ cơ bản.
- Cách đăng ký:
- – Công dân có thể tự thực hiện hoàn toàn online tại nhà thông qua ứng dụng VNeID. Mà không cần phải đến trực tiếp cơ quan Công an để làm thủ tục xác minh.
Đây là bước đầu tiên để bạn làm quen với hệ thống định danh điện tử quốc gia.
2. Tài Khoản Định Danh Điện Tử Mức 2 là gì
Đây là mức độ định danh cao nhất, có giá trị pháp lý tương đương thẻ Căn cước công dân vật lý. Nó mở ra nhiều tiện ích vượt trội cho người dân trong các giao dịch điện tử.
- Thông tin bao gồm:
- – Toàn bộ các thông tin của tài khoản Mức 1.
- – Bổ sung thêm các **thông tin sinh trắc học** đã được xác thực. Đó là vân tay được đối chiếu trực tiếp với Cơ sở dữ liệu căn cước công dân.
- Giá trị sử dụng:
- – Có giá trị **tương đương như khi sử dụng thẻ Căn cước công dân (CCCD) vật lý**. Khi thực hiện các giao dịch đòi hỏi xuất trình CCCD.
- – Có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ đã được đồng bộ. Tích hợp vào tài khoản như: Giấy phép lái xe, thẻ Bảo hiểm y tế, Đăng ký xe…
- – Cho phép thực hiện các giao dịch tài chính, ngân hàng và các thủ tục hành chính công. Ở mức độ yêu cầu xác thực cao một cách dễ dàng và nhanh chóng.
- Cách đăng ký:
- – Công dân **bắt buộc phải đến trực tiếp cơ quan Công an** cấp xã, huyện hoặc tỉnh. Để cán bộ thu nhận thông tin sinh trắc học (chụp ảnh, lấy vân tay) và đối chiếu.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Đăng Ký Tài Khoản Định Danh Điện Tử – Định danh điện tử là gì
Dưới đây là các bước chi tiết để bạn có thể đăng ký tài khoản cho mình.
1. Cách Đăng Ký Tài Khoản Mức 1 (Online Tại Nhà)
Quá trình đăng ký tài khoản Mức 1 rất đơn giản và có thể thực hiện ngay trên smartphone.
- Tải ứng dụng VNeID: Vào App Store (iOS) hoặc Google Play Store (Android), tìm và tải ứng dụng VNeID.
- Đăng ký ban đầu: Mở ứng dụng, chọn “Đăng ký”. Nhập số định danh cá nhân (số CCCD) và số điện thoại chính chủ của bạn.
- Quét mã QR trên thẻ CCCD: Đưa camera điện thoại quét mã QR code ở mặt trước thẻ CCCD gắn chip. Các thông tin cơ bản của bạn sẽ được tự động điền vào biểu mẫu.
- Xác thực thông tin: Hệ thống sẽ yêu cầu bạn thực hiện xác thực bằng cách quét khuôn mặt. Hãy làm theo hướng dẫn trên màn hình để chụp ảnh chân dung selfie của bạn.
- Thiết lập mật khẩu: Tạo một mật khẩu mạnh để đăng nhập vào tài khoản VNeID.
- Kích hoạt tài khoản: Sau khi đăng ký thành công, một mã kích hoạt sẽ được gửi qua tin nhắn SMS. Mở lại ứng dụng, nhập mã này để kích hoạt tài khoản Mức 1 của bạn.
2. Cách Đăng Ký Tài Khoản Mức 2 (Tại Cơ Quan Công An)
Để nâng cấp lên Mức 2, bạn không thể thực hiện online mà phải đến cơ quan Công an.
- Trường hợp 1: Đăng ký khi làm Căn cước công dân gắn chip:
- – Đây là cách thuận tiện nhất. Khi bạn đến làm thủ tục cấp mới hoặc cấp đổi CCCD gắn chip. Bạn có thể đề nghị cán bộ Công an đăng ký tài khoản định danh điện tử Mức 2 cho bạn luôn.
- – Cán bộ sẽ thu nhận vân tay, chụp ảnh chân dung của bạn. Và sử dụng các thông tin này để đăng ký tài khoản Mức 2.
- Trường hợp 2: Đăng ký sau khi đã có CCCD gắn chip:
- – Bạn mang theo thẻ CCCD gắn chip và các giấy tờ khác (nếu cần tích hợp). Ví dụ như Giấy phép lái xe, thẻ BHYT… đến trụ sở Công an xã, phường, thị trấn. Hoặc nơi cấp CCCD tại địa phương của bạn để được hỗ trợ.
- – Cán bộ sẽ tiến hành chụp ảnh, lấy vân tay để đối chiếu và hoàn tất thủ tục đăng ký.
Sau khi hồ sơ được phê duyệt, bạn sẽ nhận được thông báo qua ứng dụng VNeID hoặc SMS.
3. Kích Hoạt Tài Khoản Sau Khi Đăng Ký Mức 2
Sau khi nhận được thông báo hồ sơ đã được duyệt, bạn cần thực hiện bước kích hoạt cuối cùng.
- Mở ứng dụng VNeID trên điện thoại của bạn.
- Đăng nhập vào tài khoản bằng số định danh cá nhân và mật khẩu đã tạo trước đó.
- Ứng dụng sẽ yêu cầu bạn nhập mã kích hoạt đã được gửi về tin nhắn SMS. (Hoặc bạn có thể quét mã QR trong thông báo trên ứng dụng).
- Sau khi nhập đúng mã, bạn sẽ được yêu cầu thiết lập một mật mã gồm 6 số (passcode). Mật mã này dùng để xác thực các giao dịch và truy cập các tính năng quan trọng.
- Tiếp theo, bạn sẽ được hướng dẫn thiết lập các câu hỏi bảo mật.
- Cuối cùng, nếu điện thoại hỗ trợ, bạn có thể thiết lập đăng nhập bằng vân tay hoặc Face ID.
Sau khi hoàn tất, tài khoản Mức 2 của bạn đã sẵn sàng để sử dụng với đầy đủ tính năng.
Lợi Ích Vượt Trội Của Tài Khoản Định Danh Điện Tử Mức 2 – Định danh điện tử là gì
Sở hữu tài khoản Mức 2 mang lại cho công dân rất nhiều tiện ích thiết thực trong cuộc sống.
1. Tích Hợp Giấy Tờ, Thay Thế Giấy Tờ Vật Lý
Đây là một trong những lợi ích lớn nhất, giúp bạn giảm bớt việc phải mang theo nhiều giấy tờ.
- Tương đương Căn cước công dân: Khi thực hiện các giao dịch, thủ tục hành chính. Yêu cầu xuất trình CCCD, bạn có thể mở ứng dụng VNeID Mức 2 để thay thế.
- Tích hợp Giấy phép lái xe: Thông tin GPLX được tích hợp có giá trị tương đương GPLX vật lý. Cảnh sát giao thông có thể kiểm tra thông tin này khi kiểm tra hành chính.
- Tích hợp Thẻ Bảo hiểm y tế: Bạn có thể dùng VNeID để làm thủ tục khám chữa bệnh BHYT.
- Tích hợp các giấy tờ khác: Như Đăng ký xe, thông tin người phụ thuộc…
2. Thực Hiện Các Giao Dịch Tài Chính, Ngân Hàng
Tài khoản định danh điện tử Mức 2 là một công cụ xác thực danh tính có độ tin cậy cao. Nó giúp cho các giao dịch tài chính, ngân hàng trở nên an toàn và tiện lợi hơn. Bạn có thể sử dụng VNeID để mở tài khoản ngân hàng trực tuyến (eKYC) một cách nhanh chóng. Hay xác thực các giao dịch chuyển tiền giá trị lớn hoặc các hợp đồng điện tử. Nó giúp giảm thiểu rủi ro giả mạo giấy tờ, đảm bảo an toàn cho cả khách hàng và tổ chức tài chính.
3. Thực Hiện Các Thủ Tục Hành Chính Công Trực Tuyến
Tài khoản định danh điện tử là chìa khóa để bạn truy cập vào Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Và cổng dịch vụ công của các bộ, ngành, địa phương một cách thống nhất, thuận tiện. Bạn không cần phải nhớ nhiều tài khoản, mật khẩu khác nhau như trước đây nữa. Bạn có thể sử dụng VNeID để đăng nhập, điền các biểu mẫu điện tử, ký số các giấy tờ. Và thực hiện các thủ tục hành chính công hoàn toàn trên môi trường mạng. Ví dụ như đăng ký cư trú, các thủ tục đất đai, an sinh xã hội…
4. Tăng Cường An Ninh, Bảo Mật, Chống Giả Mạo
Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử với các lớp xác thực sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt). Cùng với đó là mật mã, mã OTP giúp tăng cường an ninh cho các giao dịch trực tuyến. Nó giúp ngăn chặn hiệu quả các hành vi giả mạo giấy tờ, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Mỗi giao dịch đều được ghi nhận và có thể truy vết, đảm bảo tính minh bạch. Và trách nhiệm của các bên tham gia, góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn.
Kết Luận
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có câu trả lời toàn diện cho câu hỏi “định danh điện tử là gì?”. Đây là một bước tiến quan trọng của Chính phủ trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia. Nó không chỉ là một công cụ công nghệ mà còn là một phương thức quản lý xã hội hiện đại. Mang lại sự tiện lợi, an toàn và minh bạch cho cả người dân và doanh nghiệp. Việc đăng ký và sử dụng tài khoản định danh điện tử, đặc biệt là tài khoản Mức 2. Nó là quyền lợi và cũng là trách nhiệm của mỗi công dân để chung tay xây dựng.
Hãy dành thời gian để đăng ký cho mình một tài khoản định danh điện tử ngay hôm nay. Để có thể tận hưởng những tiện ích vượt trội mà nó mang lại trong cuộc sống. Từ việc thay thế giấy tờ vật lý đến việc thực hiện các thủ tục hành chính công. Tài khoản định danh điện tử VNeID chính là chiếc chìa khóa để bạn bước vào thế giới. Một thế giới của một công dân số trong một Chính phủ số đang phát triển mạnh mẽ.
